Akademik dünyada özgünlük ve etik kurallara uygunluk, bir çalışmanın kalitesini ve güvenilirliğini belirleyen en önemli unsurlardır. Boğaziçi Üniversitesi, akademik etik kurallara verdiği önemle tanınan köklü bir eğitim kurumudur. Üniversite kapsamında hazırlanan tezler, makaleler ve projeler, intihal kontrolünden geçirilerek özgünlük oranları tespit edilir. Bu süreç, hem öğrencilerin etik kurallara uygun çalışmasını sağlar hem de üniversitenin akademik itibarını korur. Bu makalede, Boğaziçi Üniversitesi’nde intihal raporu hazırlama süreci, kullanılan araçlar ve dikkat edilmesi gereken noktaları ele alacağız.
İntihal Raporu Nedir ve Neden Önemlidir?
İntihal Raporu Nedir?
İntihal raporu, bir akademik çalışmanın içeriğinin özgünlüğünü belirlemek için kullanılan bir analiz raporudur. Bu rapor, metnin başka kaynaklarla benzerlik oranını tespit eder ve etik ihlallerin önüne geçilmesini sağlar.
Neden Önemlidir?
- Akademik Dürüstlüğü Sağlar: Çalışmanın başka kaynaklardan kopyalanmadığını garanti eder.
- Hukuki ve Etik Problemleri Önler: Telif hakkı ihlallerini tespit ederek hukuki yaptırımlardan kaçınılmasını sağlar.
- Üniversitenin İtibarını Korur: Özgün akademik çalışmalar, üniversitenin uluslararası alandaki güvenilirliğini artırır.
Boğaziçi Üniversitesi’nde İntihal Kontrol Süreci
1. İntihal Tespit Araçlarının Kullanımı
Boğaziçi Üniversitesi’nde, tezlerin ve akademik çalışmaların intihal kontrolü için genellikle şu araçlar kullanılır:
- Turnitin: Akademik yazılı çalışmaların benzerlik oranını analiz eder.
- iThenticate: Makaleler ve bilimsel yayınlar için kullanılır.
- Grammarly Premium: Dilbilgisi kontrolü yanı sıra intihal tespiti yapar.
2. Rapor Hazırlama Süreci
- Öğrenci veya Araştırmacı Tarafından Hazırlık:
- Çalışma tamamlandıktan sonra intihal kontrol yazılımına yüklenir.
- Rapor çıktısı alınır ve danışman öğretim üyesine teslim edilir.
- Danışman Onayı:
- Danışman, raporu inceleyerek benzerlik oranlarını değerlendirir.
- Kabul edilebilir intihal sınırları doğrultusunda çalışmanın uygunluğu onaylanır.
- Üniversite Etik Komitesi Değerlendirmesi:
- Gerekirse etik komite, çalışmayı tekrar kontrol eder ve onay sürecini tamamlar.
3. Kabul Edilebilir Benzerlik Oranları
Boğaziçi Üniversitesi’nde kabul edilebilir intihal oranları, çalışmanın türüne göre değişebilir:
- Lisans Tezleri: %15 veya altı.
- Yüksek Lisans ve Doktora Tezleri: %10 veya altı.
- Makaleler: %5 veya altı.
İntihal Raporu Alırken Dikkat Edilmesi Gerekenler
1. Kaynak Kullanımına Özen Gösterin
- Her alıntı veya parafraz edilen cümle için doğru referans sistemi kullanılmalıdır (APA, MLA, Chicago vb.).
- Doğrudan alıntılar tırnak işareti içinde belirtilmelidir.
2. Metni Parafraz Edin
Başka kaynaklardan alınan bilgileri doğrudan kopyalamak yerine kendi ifadelerinizle yeniden yazın. Ancak her durumda kaynak göstermeyi ihmal etmeyin.
3. İntihal Tespit Araçlarından Faydalanın
- Çalışmanızı yayımlamadan önce Turnitin veya Grammarly gibi araçlarla analiz edin.
- Benzerlik oranlarını raporlayarak danışmanınıza sunun.
4. Üniversite Politikalarına Uyun
Boğaziçi Üniversitesi’nin akademik etik ve intihal politikalarını dikkatlice inceleyin. Bu politikalar, öğrencilerin ve araştırmacıların etik kurallara uygun davranmasını sağlar.
Telif Hakkı İhlalinden Kaçınma Yöntemleri
- Doğru Alıntı Yapma Teknikleri:
- Metin içi alıntılar (örneğin, “APA 7. baskı”).
- Uzun alıntılarda blok alıntı formatı.
- Creative Commons Lisanslarından Yararlanma:
- Görseller, tablolar veya grafikler için Creative Commons lisansı olan kaynaklar tercih edilmelidir.
- Kaynakça Hazırlama:
- Tüm kullanılan kaynaklar eksiksiz bir şekilde kaynakça kısmında belirtilmelidir.
İntihal Raporu Hazırlama Sürecinde Sık Yapılan Hatalar
1. Kaynakların Eksik Gösterilmesi:
Özellikle internet kaynaklarından yapılan alıntılarda kaynak eksikliği intihal olarak kabul edilir.
2. Çeviri Eserlerin Kaynak Gösterilmemesi:
Başka bir dilden çeviri yaparak metni özgün gibi sunmak telif hakkı ihlali olarak değerlendirilir.
3. Otomatik Parafraz Araçlarının Yanlış Kullanımı:
Online parafraz araçları, metni anlam kaybına uğratabilir ve intihal oranını düşürmeyebilir.
Boğaziçi Üniversitesi Etik Komitesi’nin Rolü
Boğaziçi Üniversitesi, intihal ve etik ihlalleri önlemek amacıyla Akademik Etik Komitesi oluşturmuştur. Bu komite:
- Şikayetleri İnceler: Akademik etik ihlal iddialarını değerlendirir.
- Politikalar Geliştirir: İntihal oranları ve kabul kriterlerini belirler.
- Eğitim Programları Düzenler: Öğrencilerin ve akademisyenlerin farkındalığını artırır.
Sonuç
Boğaziçi Üniversitesi’nde intihal raporu hazırlama süreci, akademik dürüstlüğü ve etik kurallara uyumu teşvik eden önemli bir uygulamadır. Öğrencilerin ve araştırmacıların doğru kaynak kullanımı, özgün içerik üretimi ve etik politikalara uygun davranması, akademik çalışmaların güvenilirliğini artırır. Teknolojik araçlardan yararlanarak intihal oranlarını kontrol etmek ve üniversitenin belirlediği politikaları dikkatle takip etmek, bu süreçte başarılı olmanın anahtarıdır.
No responses yet