İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ), Türkiye’nin en köklü ve prestijli eğitim kurumlarından biridir. Akademik başarıyı teşvik ederken, özgünlük ve etik kurallara uygunluk konularında da sıkı politikalar izler. İTÜ’de hazırlanan tezler, projeler ve akademik makaleler, intihal raporu sürecinden geçirilerek akademik dürüstlük ve özgünlük ilkelerine uygunluğu kontrol edilir. Bu süreç, hem öğrencilerin etik sorumluluk bilincini geliştirir hem de akademik çalışmalarda kaliteyi artırır. Bu makalede, İTÜ’de intihal raporu hazırlama süreci, kullanılan araçlar ve dikkat edilmesi gereken noktaları detaylı bir şekilde inceleyeceğiz.
İntihal Raporu Nedir ve Neden Gereklidir?
İntihal Raporu Nedir?
İntihal raporu, bir akademik çalışmanın başka kaynaklarla benzerlik oranını ölçen ve özgünlük oranını tespit eden bir belgedir. Bu rapor, çalışmanın etik ve yasal standartlara uygun olup olmadığını değerlendirir.
Neden Gereklidir?
- Özgünlük Kontrolü Sağlar: Akademik çalışmaların özgün olmasını garanti eder.
- Etik Kurallara Uyumu Denetler: Bilimsel çalışmaların etik standartlara uygunluğunu denetler.
- Üniversitenin İtibarını Korur: Özgün çalışmalar, İTÜ’nün uluslararası akademik saygınlığını artırır.
İTÜ’de İntihal Raporu Süreci
1. İntihal Kontrol Araçları
İTÜ’de, intihal kontrolü için genellikle şu araçlar kullanılır:
- Turnitin: Tezler ve akademik makaleler için kullanılan popüler bir intihal tespit aracı.
- iThenticate: Yayınlanacak makaleler için daha detaylı analiz yapar.
- Plagiarism Checker: Hızlı kontrol ve özgünlük analizi sağlar.
2. Rapor Hazırlama Aşamaları
- Öğrencinin Çalışmayı Hazırlaması:
- Tez, makale veya proje tamamlandıktan sonra öğrenci, intihal tespiti için ilgili yazılımları kullanır.
- Raporu oluşturur ve danışmanına teslim eder.
- Danışman Onayı:
- Danışman, çalışmayı ve intihal raporunu inceleyerek onaylar.
- Gerekirse öğrenciye düzenleme yapması için geri bildirim verir.
- Etik Komite İncelemesi:
- Çalışmanın benzerlik oranları belirlenen sınırları aşarsa, etik komite tarafından tekrar değerlendirilir.
- Son Onay:
- Çalışma, benzerlik oranı uygun bulunduğu takdirde kabul edilir ve teslim sürecine geçilir.
3. Kabul Edilebilir Benzerlik Oranları
İTÜ’de intihal raporlarında kabul edilen benzerlik oranları genellikle şöyledir:
- Lisans Tezleri: %20 veya altı.
- Yüksek Lisans Tezleri: %15 veya altı.
- Doktora Tezleri ve Makaleler: %10 veya altı.
İntihal Raporu Alırken Dikkat Edilmesi Gerekenler
1. Kaynak Kullanımına Dikkat Edin
- Alıntılar ve parafraz edilen metinlerde mutlaka doğru kaynak gösterimi yapılmalıdır.
- APA, MLA veya Chicago gibi akademik referans sistemlerine uygun şekilde kaynak belirtilmelidir.
2. Özgünlük ve Parafraz Tekniklerini Kullanın
Başka kaynaklardan alınan bilgileri doğrudan kopyalamak yerine, metni yeniden ifade ederek özgün bir içerik oluşturun.
3. Tüm Çalışmalarınızı Kontrol Edin
Tez veya makaleyi teslim etmeden önce intihal tespit araçları ile detaylı kontrol yapın ve raporu alın.
4. Üniversite Politikasına Uyun
İTÜ’nün intihal ve etik politikalarını dikkatlice inceleyin ve bu kurallara uygun çalışın.
İntihalden Korunma Yöntemleri
1. Kaynak Gösterimi
- Doğrudan alıntılar için tırnak işareti kullanın.
- Parafraz edilen bilgilerin kaynağını mutlaka belirtin.
2. Özgün Çalışma Üretme
- Başka kaynaklardan faydalanarak kendi yorumlarınızı ve analizlerinizi ekleyin.
- Yaratıcı ve eleştirel düşünme teknikleri kullanarak özgün içerikler oluşturun.
3. Lisanslı Kaynaklardan Yararlanma
- Telif hakkı korumalı görseller, grafikler veya tablolar yerine Creative Commons lisansı olan kaynakları kullanın.
4. İntihal Tespit Araçlarını Etkili Kullanın
- Turnitin gibi yazılımları kullanarak raporunuzu oluşturun.
- Yazılımın tespit ettiği benzerlik oranlarını detaylıca inceleyerek gerekli düzenlemeleri yapın.
İTÜ’de Etik Kurallar ve Yaptırımlar
1. İntihal Tespiti Halinde Uygulanan Cezalar
- Tez İptali: İntihal tespit edilen tezler iptal edilebilir.
- Akademik Unvan Kaybı: Akademisyenlerde intihal tespiti, unvanın geri alınmasına yol açabilir.
- Hukuki Yaptırımlar: 5846 Sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’na göre maddi ve manevi tazminat davaları açılabilir.
2. Etik Komitenin Rolü
- İTÜ Etik Komitesi, intihal tespit edilen çalışmaları inceleyerek uygun yaptırımları belirler.
- Komite, aynı zamanda farkındalık eğitimleri düzenleyerek etik ihlallerin önüne geçmeyi amaçlar.
Öğrenciler ve Akademisyenler için İpuçları
1. Çalışmalarınızı Zamanında Tamamlayın
- Zaman baskısı nedeniyle intihal yapma riskini azaltmak için çalışmanızı erken tamamlayın.
2. Akademik Yazım Kurallarına Uyun
- Üniversitenin belirlediği yazım ve format kurallarına dikkat edin.
3. Farkındalık Eğitimlerine Katılın
- Üniversite tarafından düzenlenen akademik dürüstlük ve etik kuralları eğitimlerine katılarak bilgi sahibi olun.
Sonuç
İstanbul Teknik Üniversitesi’nde intihal raporu hazırlama süreci, akademik dürüstlük ve etik kuralların korunmasını sağlamak için önemli bir adımdır. İntihal raporu hazırlarken doğru kaynak kullanımına özen göstermek, özgün içerikler üretmek ve teknolojik araçlardan faydalanmak, öğrencilerin ve akademisyenlerin bu süreçte başarılı olmasını sağlar. İTÜ’nün sıkı intihal politikaları, hem bireysel hem de kurumsal akademik itibarın korunmasına katkı sağlar.
No responses yet