Akademik Video Sunumlarında Otomatik İntihal Uyarı Sistemi

Akademik bilgi üretimi, yalnız makale ve raporlarla değil; sempozyum, konferans, tez savunması ve çevrimiçi derslerdeki video sunumlar ile de kamusallaşır. Bu sunumlar; slayt anlatımı, ekran paylaşımı, kod/deney gösterimleri, veri görselleştirmeleri ve canlı soru-cevap bölümleriyle çok katmanlı bir anlatı kurar. Ne var ki, bu dinamizm intihal risklerini büyütür: görsel ve grafikleri kredi vermeden kullanma, altyazılara gizlenmiş alıntıları atıfsız okuma, ekran paylaşımıyla başkasına ait kodu “hızlıca” gösterme, başka kanallardaki konuşmaların bölümlerini yeniden seslendirme, hatta önceki sunumlardan parçaları “yeniden paketleme” gibi sayısız örüntü karşımıza çıkar. Üstelik metin temelli denetim araçlarının büyük kısmı video bağlamına doğrudan uymaz; çünkü video, görsel + ses + metin + zaman birleşimidir.

1) Sorunun anatomisi: Video neden “intihalin sızdığı” yer?

Video; içerik katmanlarını üst üste bindirir: konuşma, slayt metni, yerleşik görsel/infografik, gömülü kod/demolar, altyazı ve açıklama. Kopyacılık bir katmanda gizlense bile diğerinde izi kalır. Örneğin, slayttaki bir infografik kırpılarak kredi olmadan kullanılmışsa OCR onu ele verebilir; konuşma metni parafraz edilse bile örnek evreni (aynı anekdotlar/kişiler/sıralama) yakalanabilir. Kısacası video, tek kanallı denetimi boşa çıkarır; çok kipli bir sistem gereklidir.

2) Mimarinin omurgası: Çok kipli tespit hattı

Otomatik uyarı sistemi, beş çekirdek hattı birlikte işletmelidir:

ASR/Altyazı hattı (Ses→Metin): Konuşmayı yüksek doğrulukta metne çevirir; paragraf–cümle seviyesinde semantik eşleşme ve stilometri uygular.
OCR/Görsel hattı (Görüntü→Metin): Slayt karelerinden metin, şekil başlıkları, kaynak ve lisans notlarını çıkarır.
Görsel hash hattı (Görüntü→İmza): Logolar, figürler, infografikler ve fotoğraflar için algısal parmak izi üretir.
Kod/AST–CFG hattı: Ekran paylaşımlarındaki kod bloklarını tanır; yapısal benzerlik ve “nadir hata” izlerine bakar.
Grafik/Veri hattı: Eksen–ölçek–efsane dili (legend), renk paleti ve örnekleme paternlerinden grafik göçürmeyi işaretler.

Bu hatların çıktıları kanıt kartına bağlanır; karar tek bir sinyale dayanmaz, çoklu sinyal birliği aranır.

3) ASR ve altyazı: Konuşmanın semantiği ve stilometrisi

Semantik yakınlık: Cümle/paragraf gömlemeleri, kitap/blog/önceki konuşmalarla anlam benzerliğini ölçer. Parafraz edilmiş fakat aynı örnek evrenini taşıyan pasajlar aday olur.
Stilometri (konuşma): Cümle uzunluğu, bağlaç ritmi, akademik jargon yoğunluğu; “bir bölümde ani akademikleşme” dış kaynağa işaret edebilir.
Alıntı beyanı koçu: ASR metninde “X (Y, 2019) şunu gösterdi” gibi ipuçları yoksa, sistem atıf önerir.

4) OCR ile slayt metni: Görseldeki yazıları görünür kılmak

Başlık/alt başlık ve alıntı blokları çıkarılır. “Kaynak: … / Lisans: … / DOI: …” alanları aranır.
Metin yoksa ama görsel yoğunluk varsa, “kredi/lisans şeridi” eksik uyarısı verilir.
Tema/şablon izi: Slayt şablonunun sınıf/renk/simge düzeni, başka bir sunumla yapısal eşleşme üretir.

5) Görsel hash ve infografik eşleştirme

Algısal hash (pHash/aHash/dHash) ile kırpılmış–yeniden renklendirilmiş görseller tanınır.
Aynı infografik başka sunumdan alınmışsa, kredi/lisans/kaynak koçu tetiklenir.
Kırpma parmak iziyle figürün hangi bölümünün alındığı işaretlenir; kanıt kartında vurgulanır.

6) Grafik–veri izleri: Eksen, ölçek ve efsane dili

Bilimsel grafiklerde, eksensel etiket, ölçek (linear/log), bin genişliği, renk paleti ve legend dili kalıcı izdir.
“Yeniden çizdim” denilen grafik, aynı pürüz ve outlier kümelerini taşıyorsa veri göçürme şüphesi doğar.
Koçluk: “Kaynağını ve lisansını ekle; veriyi yeniden ürettiysen yöntem notunu yaz.”

7) Kod gösterimleri: AST/CFG, nadir hata ve numune izleri

Ekran paylaşımındaki kod blokları video karelerinden metin tespiti + söz dizimi renklendirme ile ayrıştırılır.
AST/CFG benzerliği, değişken adı farklılıklarına karşın yapıyı yakalar.
Nadir hata (aynı kenar durumda aynı istisna), “sihirli sayı”, aynı mikro-optimizasyon; kopya izleridir.
Koçluk: “CREDITS.md notu ve esin bağlantısı ekle; kendi bağlamınla revize et.”

8) Zaman–sahne mantığı: Kopyanın sahne akışındaki izi

Video; sahnelere (slayt–demo–Q&A) ayrılır. Aynı konferansta iki sunumun sahne ritmi ve örnek sırası bire bir ise yapısal benzerlik uyarısı yükselir.
Geçiş cümleleri (ör. “Şimdi yöntem kısmına geçiyorum”) bileşenlerin sınırlarını işaretler; başka bir konuşmayla eşleşmesi kanıttır.

9) “Kaynak zinciri” ve kanonik linkler: Atıfın görünürlüğü

Sunum açıklaması, ilk/son slayt ve paylaşım sayfasında kanonik URL/DOI, lisans ve kredi yer almalıdır.
Sistem; kaynak metin/görsel/kod/figür eşleşmesi bulduğunda tek tık atıf önerir.
Zincir atıf: “Aktaran: … / Asıl: …” kültürü görünür kılınır.

10) Canlı uyarı vs. yayın sonrası denetim: Ne zaman, nasıl?

Canlı koçluk (hazırlık aşaması): Slayt yüklenirken eksik kredi/lisans/kanonik alanları için uyarı.
Prova modu: Kayıt alınırken “bu pasaj X’e benziyor” pop-up’ı; konuşmacı notuna düşülür, yayına müdahale edilmez.
Yayın sonrası otomatik tarama: ASR/OCR tamamlandığında kanıt kartı üretimi ve sonuç bildirimleri.

11) Kanıt kartı: Şeffaf ve öğretici gerekçe

Yan yana pasajlar: ASR metni vs. olası kaynak metin; yakınlık skorları ve nadir ifade listesi.
Görsel/infografik eşleşmesi: Algısal hash, kırpma alanı vurgusu.
Grafik izleri: Eksen–legend–ölçek eşleşmelerinin ısı haritası.
Kod eşleşmesi: AST/CFG özeti, nadir hata–sihirli sayı listesi.
Zaman–sahne çizelgesi: Eşleşmelerin sunum içindeki konumu.
Önerilen düzeltmeler: Atıf/kredi ekleme, pasajı yeniden anlatma, veriyi kaynakla etiketleme.

12) İtiraz ve düzeltme: Adil süreç ve orantılılık

Konuşmacı itirazında bağlam sunar: kendi önceki çalışması, açık lisans, ortak proje, izin yazısı.
İlk vakalarda düzeltmeye dönüşüm (kredi/atıf/beyan ekleme, video açıklamasını güncelleme); tekrarda orantılı yaptırım (programdan çıkarma, bildirilen uyarı).
Vaka anonimleştirilerek eğitim amaçlı arşive aktarılır.

13) Erişilebilirlik ve mahremiyet: Kırılmadan denetim

Toplanan veriler amaçla sınırlı ve asgari tutulmalı; yüz tanıma yapılmamalı.
Alt yazılar erişilebilirlik için gereklidir; intihal tespitinde kullanımı bilgilendirme ile şeffaflaştırılır.
Koçluk dili suçlayıcı değil; “etik beyan ve şeffaflık” odaklıdır.

14) Eğitim ve üretim anında koçluk: Kültürü dönüştürmek

Slayt stüdyosu eklentisi: Görsel eklendiğinde “muhtemel kaynak” ve kredi şablonu önerir.
Konuşma koçu: Prova sırasında “bu cümle literatür tanımı, atıf ekleyelim mi?” uyarısı.
Mikro modüller: 2–3 dakikalık “konuşmada atıf nasıl yapılır?”, “infografik kredisi”, “kodda lisans”.

15) Eşik yönetimi ve yanlış pozitif azaltma

Alan profilleri: Tıp, fizik, CS gibi alanlarda tanımlar daha kalıpsaldır; eşikler alana göre ayarlanır.
Dil profilleri: Çok dilli sunumlarda çapraz dil eşleşmesi etkinleştirilir.
Şablon–tema beyaz listesi: Aynı konferans şablonu yapısal benzerlik üretmesin.
Kümülatif kanıt kuralı: Tek sinyal değil, en az iki kip + yapısal işaretle kırmızı uyarı.

16) Rol bazlı panolar: Moderatör, konuşmacı, jüri, hukuk/uyum

Konuşmacı: Hazırlık sırasında risk uyarıları, tek tık düzeltme, “orijinallik özeti”.
Moderatör/Jüri: Oturum bazında risk ısısı, kanıt kartı kısa özetleri, itiraz kuyruğu.
Hukuk/uyum: Lisans ve izin ihlali bildirimleri, karar arşivi, şeffaf raporlar.

17) Vaka A: İnfografik kırpması ve kredi eksikliği

Bir konuşmacı, popüler bir derginin infografiğini renk paletini değiştirerek slaytına koyuyor. Görsel hash eşleşmesi yüksek; OCR “kaynak” metnini buluyor. Sistem prova sırasında kredi şablonu öneriyor; konuşmacı son slayta lisans/kanonik link ekliyor.

18) Vaka B: Kod gösteriminde şablon fonksiyon

Live demo sırasında kullanılan fonksiyon, popüler bir repo ile AST düzeyinde neredeyse aynı; aynı “sihirli sayı” var. Kanıt kartı esin bağlantısı öneriyor; konuşmacı açıklamada link–lisans ekliyor, fonksiyonun bir adımını değiştirerek bağlama özgü hale getiriyor.

19) Vaka C: ASR metninde parafraz çeviri

Bir bölüm İngilizce bir keynote’tan Türkçeye parafraz edilmiş. Çapraz dil semantik yakınlık yüksek. Koçluk “çeviri/özet beyanı + link” öneriyor; konuşmacı açıklamaya ekliyor ve kendi örneğiyle zenginleştiriyor.

20) Vaka D: Grafik göçürme ve veri pürüz izi

Aynı veri seti kullanılmış gibi görünen grafik, outlier kümeleriyle eşleşiyor; eksen–legend dili de aynı. Sistem veri kaynağı atfı ve yöntem notu istiyor; konuşmacı ekliyor ve açık veri linki paylaşıyor.

21) 30–60–90 günlük yol haritası: Pilot → Ayar → Yayılım

0–30 gün (Pilot):
- ASR + temel OCR; görsel hash ilk sürüm.
- Kanıt kartı iskeleti; kredi/atıf/kaynak şablonları.
- Prova modu uyarıları; konuşmacı paneli.
31–60 gün (Derinleşme):
- AST/CFG ve grafik izleri; çapraz dil semantik.
- Eşik profilleri (alan/dil/oturum türü); tema–şablon beyaz listesi.
- İtiraz ve düzeltme akışı; moderatör/jüri panoları.
61–90 gün (Olgunlaşma):
- Davranışsal metrikler; yanlış alarm düşürme.
- Mikro eğitim modülleri; “orijinallik özeti” otomasyonu.
- Şeffaf raporlama ve vaka arşivi.

22) 180 gün ve sonrası: Otomasyon, imza ve kültür

Orijinallik özeti (sunum başına): Metin–görsel–kod–grafik katmanlarının risk ve kredi görünürlüğü tek sayfada.
Provenans damgası: Slayt dosyalarına gömülü, gizliliğe saygılı kaynak hash’leri.
Topluluk modeli: İyi düzeltilmiş vakalardan anonim öğrenme; eşik/perde ayarlarının kendini iyileştirmesi.

23) Sınırlar ve gerçekçilik: Sıfır yanlış pozitif–negatif yoktur

Aynı alanın zorunlu tanımları ve ortak görselleri (ör. anatomik şemalar) doğal benzerlik üretir.
Sistem, “yakalamak”tan çok öğretmek ve şeffaflaştırmak için vardır.
Kararlar çoklu sinyal + bağlam ile verilir; cezadan önce düzeltme hedeflenir.

Sonuç

Video sunumlar, akademik yaşamın kalbinde yer alır; fakat çok katmanlı doğası, intihalin metin düzeyi araçlarla görünmez kaldığı bir alan yaratır. Bu yazıda sunduğumuz Otomatik İntihal Uyarı Sistemi yaklaşımı, beş ilkeye dayanır:

Çok Kipli Tespit: ASR/altyazı (konuşma metni), OCR/görsel metin, görsel hash/infografik, kod/AST–CFG ve grafik/eksensel izler birlikte çalışır. Böylece parafraz, görsel kırpması, kod şablonu ve veri göçürme gibi farklı ihlaller tek çatı altında yakalanır.
Açıklanabilir Kanıt: Yan yana pasajlar, kırpma alanı vurguları, eksen–legend haritaları, AST/CFG özetleri ve sahne–zaman çizelgeleriyle kanıt kartı üretilir. “Neden uyarı verildi?” sorusu teknik ama anlaşılır biçimde yanıtlanır.
Önleme ve Üretim Anında Koçluk: Slayt stüdyosu eklentisi, prova modu ve tek tık atıf/kredi şablonlarıyla hata canlı yayına taşınmadan onarılır. Uyarı dili suçlayıcı değil, rehberdir.
Adil Süreç ve Orantılılık: İlk vakalarda düzeltme–beyan–kredi öncelenir; tekrarda orantılı yaptırımlar uygulanır. İtirazda bağlam dinlenir; kararlar gerekçeli ve arşivli olur.
Mahremiyet ve Erişilebilirlik: Veriler amaçla sınırlı, asgari işlenir; erişilebilir altyazı ve açıklamalar etik kültürün parçasıdır. Başarı, “yakalama sayısı”yla değil, düzeltmeye dönüşüm, yanlış alarm düşüşü ve topluluk güveniyle ölçülür.

Bu yaklaşım hayata geçtiğinde, konferanslar ve dersler yalnız bilgi paylaşımının değil, etik şeffaflığın da vitrini olur. Konuşmacılar esin kaynaklarını gururla gösterir; dinleyici güvenle öğrenir; kurumlar kanıta dayalı ve öğretici süreçlerle standartlarını yükseltir. Video artık kopyanın saklandığı bir perde değil, atıfın göründüğü bir sahne haline gelir; akademik kültür hızla değil, dürüstlükle ilerler.

Öğrencilerin sıkça karşılaştığı zorluklardan biri olan intihal sorununa çözüm sunan platformumuz, öğrencilere güvenilir ve etkili bir destek sunuyor. İntihal raporu alma, kontrol etme ve oranını azaltma gibi hizmetlerimizle, öğrencilerin akademik başarılarını artırmak ve etik sorumluluklarını yerine getirmelerine yardımcı oluyoruz. Özgün ödevler üretme konusunda sunduğumuz çözümlerle, öğrencilerin potansiyellerini en üst seviyede kullanmalarını sağlıyoruz. Siz de akademik başarınızı güvence altına almak ve etik çerçevede hareket etmek için hemen bizimle iletişime geçin ve avantajlarımızdan yararlanın!

Akademik hayatınızda intihal sorununu bir kenara bırakın ve başarıya odaklanın. İntihal raporu yaptırma adında sunduğumuz hizmetlerimizle, ödevlerinizde güvenilirliği ve özgünlüğü garanti altına alıyoruz. Size özgün çözümler sunarak akademik kariyerinizde önemli adımlar atmanızı sağlıyoruz. Profesyonel ekibimiz ve teknolojik altyapımızla intihal sorununu geride bırakın ve başarıya giden yolculuğunuzda bize katılın!

Öğrencilik hayatınızı kolaylaştıran çözümlerle tanışın! İntihal raporu alma ve kontrol etme gibi hizmetlerimizle, ödevlerinizdeki intihal riskini minimuma indiriyoruz. Aynı zamanda özgün ödev üretme konusunda size destek oluyor ve akademik başarınızı artırmak için gereken adımları atmanıza yardımcı oluyoruz. Hemen bizimle iletişime geçin ve akademik hayatınızı güvence altına almak için adım atın!

Turnitin Oranı

Biyografinin Tamamını Gör